Een poging doen om de toekomst te voorspellen?

Men doet al zolang men kan herinneren pogingen om de toekomst te voorspellen. Denk bijvoorbeeld aan het voorspellen van de toekomst aan de hand van een kopje Turkse koffie dat op de kop wordt gezet, maar ook aan een meer geaccepteerde manier van de toekomst voorspellen, namelijk de weersvoorspelling.

Dit artikel zal echter in gaan op het voorspellen van het verloop/trend van de koers van een aandeel/optie/grondstof. De benadering die ik hier zal beschrijven heet technische analyse (TA). De technische analyse probeert door middel van het koersverloop uit het verleden een uitspraak te doen over het koersverloop in de toekomst. Dit is een vorm van trendanalyse. Een tegenhanger van de TA is de fundamentele analyse, die kijkt naar financiële gegevens en achtergronden van bedrijven.
Zoals ik al aangaf in het artikel Gouden regels voor beleggen, is het erg moeilijk om op het juiste moment te kopen of te verkopen. Om toch te proberen om op het juiste moment in en uit te stappen, dat is om respectievelijk op het laagste punt te kopen en op het hoogste punt eventueel te verkopen, maak ik gebruik van technische analyse.

Waarom werkt de technische analyse?

Het is niet helemaal duidelijk waarom technische analyse werkt. Ook is er geen wetenschappelijk bewijs voor te vinden. Wel is het duidelijk wanneer een voldoende hoeveelheid beleggers gebruik maakt van TA, dit zorgt voor een selffulfilling prophecy. Wanneer de TA aangeeft dat gekocht moet worden, dan doen de handelaren dat, waardoor er meer vraag is dan aanbod en de prijs zal stijgen. De handelaren zeggen dan: ‘Zie maar, de koers stijgt dus ik heb op het juiste moment gekocht.’ De grafiek heeft in zich informatie ingesloten over het marktgedrag. Marktgedrag is vaak repeterend, maar afwijkingen op dit standaard gedrag zijn ook normaal. De TA kan echter wel helpen om een inschatting te maken wat de volgende stap van de markt zal zijn.

De technische analyse is nog verder op te splitsen in visuele analyse en kwantitatieve analyse. Bij de visuele analyse wordt met een grafische voorstelling gekeken naar de vorm van het koersverloop. Bij de kwantitatieve analyse worden één of meerdere indicatoren berekend met de koersgegevens uit het verleden.

Kwantitatieve analyse

Zelf maak ik gebruik van de kwantitatieve analyse en kijk af en toe met een schuin oog naar de trend van de koers: zitten we in een dalende (bear market) of stijgende markt (bull market)?

De indicatoren die ik gebruik zijn: Relative strength index (RSI) en Moving Average Convergence / Divergence (MACD). Om tot een wel overwogen koop/verkoop beslissing te komen moeten deze indicatoren gecombineerd worden.

Relative Strength Index (RSI)

Het idee van de RSI is dat wanneer de markt zich lange tijd voornamelijk in één richting beweegt, men op een extreme waarde van de koers uitkomt en verwacht kan worden dat de richting van de markt zich om zal keren. Na een lange tijd voornamelijk een stijgende markt, is het aannemelijk dat de markt weer zal gaan dalen. Beleggers zullen winst gaan nemen en het aandeel proberen te verkopen: er zal meer aanbod dan vraag zijn. Bij een steeds maar dalende markt is het omgekeerde het geval, de mogelijkheid dat de koers zal gaan stijgen neemt toe omdat het aandeel erg goedkoop wordt en koopjesjagers het aandeel zullen gaan kopen.

Voor het berekenen van de Relative Strength (RS) zijn twee gemiddelden nodig. Dit zijn de gemiddelde stijging en de gemiddelde daling (absoluut, dus geen negatieve waarden) over een bepaalde periode. Zelf bereken ik het gemiddelde over 14 meetmomenten (dagelijkse slotkoersen). Om het gemiddelde te berekenen wordt gebruik gemaakt van een exponentieel voortschrijdend gemiddelde (exponential moving average). Het exponentieel voortschrijdend gemiddelde berekent dus het gemiddelde over een reeks waarden, waarbij de laatste waarde in de tijd het meeste gewicht krijgt en oudere waarden, exponentieel minder belangrijk worden gevonden. Vervolgens wordt de gemiddelde stijging gedeeld door de gemiddelde daling. Bij een gemiddelde daling van nul zou gedeeld worden door 0, op dat moment is de RSI gedefineerd als 100.

Om de RS om te zetten naar een Relative Strength Index, wordt de volgende formule toegepast: RSI = 100 – (100 / 1 + RS ). De waarde van de RSI kan variëren tussen 0 en 100.

Een waarde van de RSI tussen 70 en 100 wordt gezien als verkoopsignaal: het aandeel is te duur. Een waarde tussen 0 en 30 wordt gezien als koopsignaal: het aandeel is goedkoop.

Moving Average Convergence / Divergence (MACD)

De Moving Average Convergence / Divergence (MACD) indicator wordt gebruikt om veranderingen in trends te kunnen identificeren. Bij de berekening van de MACD wordt wederom gebruik gemaakt van exponentieel voortschrijdende gemiddelden. Nu wordt gekeken naar het gemiddelde van de slotkoersen. Met deze slotkoersen worden twee gemiddelden berekend, namelijk een snel- en langzaam exponentieel voortschrijdend gemiddelde. Met snel en langzaam wordt respectievelijk bedoeld dat gekeken wordt naar de slotkoersen over een korte (12 meetmomenten) en over een lange periode (26 meetmomenten). Worden deze twee waarden van elkaar afgetrokken (snel minus langzaam exponentieel voortschrijdend gemiddelde) dan heeft men de MACD berekend. Naast de MACD wordt ook het exponentieel voortschrijdend gemiddelde over 9 waarden van de MACD berekend, dit wordt de signaallijn genoemd.

Wanneer de MACD de signaallijn van onder naar boven snijdt is dit een signaal dat gekocht moet worden (de koersen zullen stijgen), wanneer de MACD van boven naar onder door de signaallijn gaat, kan men verwachten dat de koersen gaan dalen: een verkoopmoment.

Als de MACD in positieve richting door de nullijn gaat, spreekt men van een bull market: men mag verwachten dat de koersen op middellange termijn zullen stijgen. Gaat de MACD echter door nul heen en wordt deze negatief dan spreekt men van een bear market en kan verwacht worden dat de koersen op middellange termijn verder zullen dalen.

Om deze indicatoren in werking te zien, zou ik je graag willen verwijzen naar een site van mij waar een aantal koersen worden geanalyseerd:
Technische analyse van AEX Index, iShares MSCI World en iShares MSCI Emerging Markets.

Mocht het niet helemaal lukken om de juiste aandelen te selecteren en / of op het juiste moment te kopen en te verkopen, bedenk dan dat ook professionele beleggers niet altijd goed zitten. Zo werd er in de Verenigde Staten van Amerika een wedstrijd gehouden tussen beleggers en een chimpansee genaamd Raven die door het gooien van dartpijltjes aan moest geven welke aandelen gekocht moesten worden. De aap bleek bijna altijd een hoger rendement behaald te hebben.

Dit artikel is redelijk ‘kort door de bocht’ en geeft enkel wat basiskennis. Wanneer je echt gebruik wilt gaan maken van technische analyse dan raad ik je aan om nog meer studie te verrichten naar deze materie. Ook het ‘droog oefenen’ alvorens tot aan- en verkoop over te gaan is zeker aan te raden. Op geen enkele manier ben ik verantwoordelijk voor eventuele foutieve beleggingsbeslissingen die genomen worden, al dan niet aan de hand van dit artikel.

Zie ook

• UnitedMonkies is een beleggerscommunity waar gezamenlijk aandelen worden beoordeeld, zo worden de meest koopwaardige aandelen gevonden.
• Brokers challenged to spank the monkey